در اکثر کارخانجات کوچک و بزرگ يکي از مهمترين و اساسيترين
دستگاهها ميتوان انواع برجهاي خنک کننده را نام برد. برج خنک کننده علاوه بر
آب به منظور خنک کردن سيالاتي ديگر در صورت لزوم مورد استفاده واقع ميشود.
اگراز وسايل برجهاي خنک کننده صرف نظر نشود براي ساخت برج تکنولوژي بالايي نياز نيست
همانطور که در ايران در حال حاضر ساخت اين برجها در حد وسيعي صورت ميگيرد.
برجها با توجه به شرايط فيزيکي و شيميايي خاص خود دچار مشکلاتي ميشوند
ولي معمولا زماني لازم است تا اين مشکلات برج را از کار بياندازد طولاني است
ولي عملاٌ اجتناب ناپذير است. با توجه به اينکه برجهاي خنک کننده معمولاً حجيم ميباشند
و به علت پاشيدن آب در محيط اطراف خود و خرابي تجهيزات آن را معمولاًٌ در انتهاي فرايند نصب ميکنند.
در اين مجموعه تا سر حد امکان سعي شده است که ديدي نسبتا کلي راجع
به برج جنبهاي به خواننده منتقل شود و تا حد امکان از جزييات مربوط به
برجهاي خنک کننده توضيح لازم داده شده باشد.
برج خنک کننده دستگاهي است که با ايجاد سطح وسيع تماس آب با هوا تبخير آسان ميکند
و باعث خنک شدن سريع آب ميگردد. عمل خنک شدن در اثر از دست دادن
گرماي نهان تبخير انجام ميگيرد، در حالي که مقدار کمي آب تبخير ميشود
و باعث خنک شدن آب ميگردد. بايد توجه داشت آب مقداري از گرماي خود
را به طريق تشعشع، هدايتي و جابهجايي و بقيه از راه تبخير از دست ميدهد.
بيشتر دستگاههاي خنک کن از يک مدار بسته تشکيل شدهاند که آب در اين
دستگاهها نقش جذب، دفع و انتقال گرما را به عهده دارد، يعني گرماي بوجود آمده
توسط ماشين جذب و از دستگاه دور ميسازد. اين کار باعث ادامه کار يکنواخت
و پايداري دستگاه ميشود.
در دستگاههايي که به دلايلي مجبوريم آب را بگردش در آوريم
و يا به کار ببريم بايد به نحوي گرماي آب را دفع کرد. با بکار بردن
برجهاي خنک کننده اين کار انجام ميگيرد. در تمام کارخانهها تعداد زيادي
دستگاههاي تبديل حرارتي (Heat Exchanger) وجود دارد که در بيشترآنها
آب عامل سرد کنندگي است.
به دلايل زير آب معمولترين سرد کننده است:
1. بمقدار زياد و ارزان در دسترس ميباشد.
2. به آساني آب را ميتوان مورد استفاده قرار داد.
3. قدرت سرد کنندگي آب نسبت به اکثر مايعات (در حجم مساوي) بيشتر است.
4. انقباض و انبساط آب با تغيير درجه حرارت جزيي است.
هر چند که آب براي انتقال گرما بسيار مناسب است بکار بردن آن باعث بوجود آمدن
مشکلاتي نيز ميشود.
آب با سختي زياد باعث رسوب سازي در دستگاهها شده و همچنين از
آنجايي که بيشتر اين دستگاهها از آلياژ آهن ساخته شدهاند مشکل خوردگي به وجود ميآيد.
از طرف ديگر بيشتر برجهاي خنک کننده در بر خورد مستقيم با هوا و نور خورشيد ميباشند
محيط مناسبي براي رشد باکتريها و ميکرو ارگانيسمها نيز ميباشد
که آنها نيز مشکلاتي همراه دارند.
وارد شدن گرد و خاک به داخل برج نيز در بعضي مواقع ايجاد اشکال مينمايد.
در کل اين مشکلات باعث ميشود که بازدهي دستگاه کم شده
و در نتيجه از نظر اقتصادي مخارج زيادتري خواهند داشت.
در اين مجموعه طبيعت اين مشکلات و شرايط بوجود آمدن آنها و راههاي جلوگيري
از آنها را بطور مختصر شرح خواهيم داد. موارد استفاده از برجهاي خنک کننده
را نيز در بخشهاي ديگري از اين مجموعه را در بر ميگيرد.
عموما برجهاي خنک کننده (Cooling Tower) را به سه گروه تقسيم ميکنند:
1. برجهاي خنک کننده مرطوب
2. برجهاي خنک کننده مرطوب/خشک
3. برجهاي خنک کننده خشک
در برجهاي خنک کننده مرطوب، آب نقش اصلي و اساسي را داشته
و هدف نيز همان خنک کردن آب است. اين نوع دستگاهها که خود به چند گروه
و دسته تقسيم ميشوند در صنعت داراي کاربرد فراواني است.
از برجهاي خنک کننده خشک بيشتر در مکانهاي که آب کافي براي خنک کردن
برج وجود ندارد استفاده ميشود. عمل خنک کردن آب را نيز ميتوان از برجهاي
سينيدار بصورت مرحلهاي انجام داد ولي عملاً بعلت وجود هزينههاي زياد ساخت،
نگهداري و کنترل سيستم اين روش معمول نميباشد.
براي انجام عمليات خنک سازي آب ميتوان از برجهاي آکنده و سينيدار استفاده نمود.
با وجود اين در مواردي که فازهاي مورد نظر آب و هوا با شند به علت فراواني
و ارزان بودن فازهاي فوق بدلايلي که در صفحه قبل ذکر شد از دستگاههاي
ديگري استفاده ميگردد که ساختن و نگهداري آنها مستلزم هزينههاي زيادي نميباشد.
از اين جهت بيشتر دستگاههايي که در مقياس صنعتي بکار ميرود ساختمان
و خصوصيات بسيار عمدهاي را دارا است که اينک به انواع مختلف اين دستگاهها اشاره ميشود.
بررسي برجهاي خنک کننده و اجزاء آن
برج خنک کننده: Cooling Tower
عمل خنک شدن در اثر از دست دادن گرماي نهان تبخير انجام ميگيرد
در حالي که مقدار کمي آب بخار ميشود و سبب خنک شدن آب ميگردد.
بايد توجه داشت که آب مقدار اندکي از گرماي خود را از طريق تشعشع (Radiation)
ودر حدود 1/4 آن را از راه هدايت (Conduction) و جابجايي (Convection)
و بقيه را از راه تبخير از دست ميدهد. برج خنک کن دستگاهي است
که با ايجاد سطح وسيعي در تماس آب با هوا، عمل تبخير را آسان نموده و
در نتيجه باعث خنک شدن سريع آب ميگردد.
اختلاف فشار بخار آب بين سطح آب و هوا باعث تبخير ميشود.
اين اختلاف بستگي به دماي آب و ميزان اشباع هوا از آب دارد.
مقدار گرماي که بوسيله مايعي جذب يا دفع ميشود از رابطه زير بدست ميآيد:
E=W×S×(T2-T1)
در رابطه بالا:
E: گرماي دفع يا جذب شده بر حسب BTU/hr يا CAL/hr
W: دبي مايع خنک شونده بر حسب lb/hr
S: گرماي ويژه مايع خنک کننده بر حسب lb.f/ Btu
T2-T1: کاهش دماي مايع خنک شونده بر حسب f
در حاليکه عمل خنک شدن از طريق تبخير انجام ميگيرد گرماي نهان تبخير از دست داده شده
بايد به آن اضافه گردد و آن برابر است با حاصل ضرب گرماي نهان تبخير در دبي.
مقدار تبخير بستگي دارد به سطح بر خورد آب با هوا و همچنين شدت جريان هوا دارد.
براي اينکه حداکثر بهره برداري که در طرح آن بکار رفته است رعايت شود در برجهاي
خنک کننده که آکندههاي آن از نوع Splash Packing ميباشد آب به صورت قطرههاي
در سطوح برج پخش ميشود تا سطح وسيعي بوجود آيد البته براي اين منظور ميتوان
از آکنههاي نوع Film Packing نيز استفاده کرد.
جريان هوا در برج به صورت کشش طبيعي با استفاده از دودکشهاي هذلولي
شکل يا کشش مکانيکي بوسيله بادبزنهاي مناسب در جهت مخالف آب
(Counter-Flow) و يا به طور متقاطع (Cross-Flow) با آن به جريان ميافتد.
سيستم برج خنک کننده
در سيستم برج خنک کننده آب گرم کندانسور از برج خنک کننده عبور مي کند
و با هوا تماس مييابد. در برجهاي خنک کننده با کشش طبيعي،
پوسته خارجي برج از بتن مسلح ساخته شده ودر روي پايهها تکيه دارد.
هوا از قسمت پايين وارد برج خنک کننده ميشود و به طرف بالا جريان مييابد
و از دهانه بالاي برج خارج ميگردد.
انواع ديگري از برجهاي خنک کننده که از چوب و ساير مصالح ساخته ميشود نيز وجود دارد.
در برجهاي خنک کننده با کشش طبيعي هوا شکل برج طوري طراحي ميشود
که جريان سريع هوا در داخل برج به وجود آيد.
آب گرم از کندانسور در ارتفاع 10 تا 15 متر بالاتر از سطح استخر به سيستم پخش کننده
آب وارد ميشود. در برجهاي قديميتر صفحهاي که آب خروجي از کندانسور
به آن ريخته ميشود داراي سوراخهاي منظمي در قسمت پايين است
که آب از داخل اين سوراخها به فنجانهاي زيرين ميريزد. اين فنجانها باعث پاشش آب
و تبديل آنها به قطرات کوچک ميشوند. يک سيستم خيلي جديد براي پخش آب
در برج خنک کننده بکار بردن لولههايي است که در سطح بالاي آن شيپورههايي
براي پاشش آب تعبيه شده است.
تبادل حرارت بين هواي بالارونده از برج و آبي که از برج سرازير است
با تغيير حرارت محسوس در اثر اختلاف درجه حرارت بين آب و هوا انجام ميشود.
سهم اين قسمت از تبادل حرارتي خيلي کم است و قسمت عمده تبادل
در اثر تبخير مقدار کمي آب که پيوسته همراه هوا ميباشد، انجام ميشود.
در اثر اين عمل مقدار زيادي گرما از آب سرازير شده در برج خنک کننده
(بستگي به مقدار آبي که تبخير شده است) به هوا منتقل ميگردد
(Evaporating Loss). ضمنا مقداري از قطرات آب بوسيله هوا به خارج از برج پراکنده ميشود
(Windage Loss). براي جلوگيري از خروج قطرات آب يک شبکه چوب
در اطراف برج و حدود 3 متر بالاتر از توده تخته ها قرار دارد. کمبود آب تبخير شده
در سيستم برج خنک کننده بايد از منبع خارجي جبران شود که به آن،
آب تکميلي يا آب جبراني (Makeup) گويند. براي اين منظور در صورت امکان
از آب رودخانه استفاده کرد يا فاضلابها را تا حد امکان صاف و تصفيه کرده و استفاده نمود.
هنگاميکه از نظر فضاي ساختمان برج خنک کننده محدوديتي وجود داشته باشد
ظرفيت برج خنک کننده را تا حد امکان با استفاده از بادبزنهاي مخصوص و بزرگي اضافه مينمايند.
اين بادبزنها مقدار عبورهواي خنک کننده در داخل برج را زياد مينمايد.
معرفي برج خنک كننده و اجزاي آن :
[ بازدید : 48 ] [ امتیاز : 1 ] [ نظر شما :
]